“Met mijn voeten in de klei en toch weet ik alles van het beleid”
Tekst: Lisa Vos en Abdelkabir Mandili
Wijkregisseur, een wat vreemde naam. Klinkt alsof iemand de touwtjes in handen heeft en alles voor het zeggen heeft. Dat is het zeker niet! Wat doet een wijkregisseur dan wel? Wijkregisseurs zorgen ervoor dat meningen en ideeën van bewoners over de leefbaarheid en veiligheid in de wijk bij de gemeente op de juiste plek terechtkomen en op een goede manier worden afgehandeld. In de Merenwijk is dit Marjolein Pijnacker. Zelf heeft ze hier nooit gewoond. Wel is ze een Leidenaar in hart en nieren.
Marjolein, vertel eens. Hoe word je wijkregisseur van een wijk waar je nooit in hebt gewoond?
In principe is het zo dat een ambtenaar moet wonen waar hij of zij werkt. Ik huldig daarentegen het principe dat je juist niet moet wonen waar je werkt. Even buiten je functie in de wijk rondlopen is haast niet mogelijk. In de rij voor de slager staan ze op je rug te tikken. Het is gewoon niet handig.
Hoe is het om wijkregisseur te zijn?
Ik heb het leukste werk van iedereen! Aan de ene kant drink ik koffie met de bewoners en sta ik letterlijk met mijn voeten in de klei. Aan de andere kant weet ik als ambtenaar precies welke beleidsvelden hier spelen.
Als je de Merenwijk zou omschrijven aan een buitenstaander, hoe zou je dat dan doen?
Het is in aanvang een phenix-wijk geweest. De woningen waren groot en betaalbaar. Niet alleen Leidenaren trokken hiernaartoe, zelfs niet-Leidenaren maakten deze stap. Vanaf het begin ging iedereen zijn eigen weg. Misschien is dat ook wel toe te schrijven aan de wijkopbouw. De Merenwijk is een zogenaamde bloemkoolwijk, oorspronkelijk bedoeld om de samenhang tussen de verschillende buurten te vergroten.
Oorspronkelijk bedoeld? Is dit dat dan niet gelukt?
Dit is helaas mislukt. Als wijk voelen zij zich niet één. Wij als gemeente zijn hier ook slordig in geweest. Onze aandacht ging vooral uit naar het deel van de Merenwijk waar naar ons idee de meeste problemen zaten, namelijk de Slaaghwijk. Dat er in de rest van de wijk ook bepaalde zaken speelde, kwam pas later boven water.
Wat was er precies aan de hand?
Eigenlijk speelde er heel veel, maar dit kwam allemaal boven water door één specifiek probleem. De gemeente heeft in 2013 twee toegangswegen aangepakt. Niet helemaal succesvol, want de verkeersproblemen waren niet te overzien. De hele wijk stond in rep en roer. Hoe konden twee mislukte toegangswegen tot zoveel opstand leiden? Er moest iets achter zitten. Om hier idee van te krijgen, heeft de gemeente een enquête uitgezet. Deels is digitaal afgenomen, deels is afgenomen op de markt. Dit om ervoor te zorgen dat iedereen bereikt zou worden, ook de mensen die slecht nederlands lezen of niet beschikken over internet.
Waren de enquête-uitslagen schokkend?
De verkeerssituatie was niet het enige probleem. Er speelde veel meer binnen de Merenwijk. Zwerfvuil bleek ergernis nummer één, maar ook het winkelcentrum, de communicatie van de gemeente naar bewoners toe en het algehele beheer en onderhoud bleken punten van kritiek. De enquête-uitslagen werden tijdens een buurtavond in de Regenboogkerk besproken. Met 200 man was de opkomst veel hoger dan verwacht. Er bleek een groep Merenwijkers die zich actief wilde inzetten voor de wijk. De wijkvereniging was geboren!
Zijn de ideeën van zo’n wijkvereniging niet in strijd met wat de gemeente wil?
Juist niet! Het is ook in het belang van de gemeente dat we zoiets hebben. Zij weten wat er leeft in die wijk en kunnen ons hierover infomeren. Het is andersom voor zo’n wijkvereniging heel makkelijk om een direct lijntje naar de gemeente te hebben. Kortom, we kunnen elkaar alleen maar versterken.
Zijn er meer van dit soort initiatieven waarbij burgers zelf het heft in eigen handen nemen?
Burgerparticipatie staat hoog in het vaandel in de Merenwijk. Eigenlijk ontkom je er niet aan. Anno 2015 willen mensen meedenken over de invulling van hun wijk. Mensen zijn mondiger. Daarnaast heeft de Merenwijk te maken met vergrijzing. Er woont hier een grote groep jong-gepensioneerden. Deze mensen hebben veel vrije tijd en willen zich graag inzetten. Daar zit het kapitaal.
Bij de ouderen zit het kapitaal?! Dit vraagt om duiding...
In bejaardentehuizen lopen ouderen met de koffiekar voor andere ouderen. Greetje pakt het helemaal groots aan. Haar garage heeft ze omgetoverd tot een veredelde huiskamer. ’s Ochtends om tien uur gaan de deuren open. De koffie staat klaar en de ouderen stromen langzaam binnen. De één heeft medicijnen nodig, de ander loopt rond met een jas zonder knoop. Greetje neemt de klusjes voor lief. Zo helpen ze elkaar op een bijna organische manier.
Nog iemand met hart voor de wijk is ‘tante Irene'. Wekelijks sportte zij met ongeveer zestig kinderen op het Krajicek-veld. Dit geheel vrijwillig en helemaal in haar eentje! Eigenlijk zijn dit de beste projecten. Alles wat wij als gemeente verzinnen wordt geprofessionaliseerd en is niet meer hun ding. Daardoor verliezen mensen de binding.
Deze projecten zijn allemaal door burgers geïnitieerd, zijn er ook bepaalde instituties die iets voor de wijk betekenen?
Zowel de kerk als de moskee vervullen een belangrijke rol binnen de wijk. In het geval van de kerk is de verbinding met de Slaaghwijk lastig, hier wonen veel moslims. Ik kan slecht inschatten of zij daar wel of niet voor openstaan. Toch moet het zo zijn dat je iets doet vanuit naastenliefde zonder dat het een predicaat krijgt dat het vanuit de kerk gebeurt.
Tot nu toe hebben we alleen over positieve projecten gehoord. Loopt het soms ook wel eens wat minder soepel?
Bij de winkeliersvereniging gaat het wat minder vlot. Zij zijn niet sterk genoeg om een vuist te maken richting Van der Vorm, de eigenaar van het winkelcentrum. De huurprijzen zijn erg hoog, terwijl het geen up-to-date winkelcentrum is. Het aanbod van de winkels voldoet niet aan de vraag van de bewoners. Hierdoor wijken veel Merenwijkers voor hun boodschappen uit naar Leiderdorp. Van der Vorm trekt zich hier niets van aan. Hij is alleen maar geïnteresseerd in het binnenhalen van zijn huurpenningen.
Marjolein, aan jou het slotwoord...
Al met al kunnen we spreken over een vooruitgang. Tien jaar geleden zou het überhaupt ondenkbaar geweest zijn dat mensen zelf het initiatief zouden nemen. Merenwijkers komen dichter tot elkaar. Burgerparticipatie leidt tot cohesie!
In principe is het zo dat een ambtenaar moet wonen waar hij of zij werkt. Ik huldig daarentegen het principe dat je juist niet moet wonen waar je werkt. Even buiten je functie in de wijk rondlopen is haast niet mogelijk. In de rij voor de slager staan ze op je rug te tikken. Het is gewoon niet handig.
Hoe is het om wijkregisseur te zijn?
Ik heb het leukste werk van iedereen! Aan de ene kant drink ik koffie met de bewoners en sta ik letterlijk met mijn voeten in de klei. Aan de andere kant weet ik als ambtenaar precies welke beleidsvelden hier spelen.
Als je de Merenwijk zou omschrijven aan een buitenstaander, hoe zou je dat dan doen?
Het is in aanvang een phenix-wijk geweest. De woningen waren groot en betaalbaar. Niet alleen Leidenaren trokken hiernaartoe, zelfs niet-Leidenaren maakten deze stap. Vanaf het begin ging iedereen zijn eigen weg. Misschien is dat ook wel toe te schrijven aan de wijkopbouw. De Merenwijk is een zogenaamde bloemkoolwijk, oorspronkelijk bedoeld om de samenhang tussen de verschillende buurten te vergroten.
Oorspronkelijk bedoeld? Is dit dat dan niet gelukt?
Dit is helaas mislukt. Als wijk voelen zij zich niet één. Wij als gemeente zijn hier ook slordig in geweest. Onze aandacht ging vooral uit naar het deel van de Merenwijk waar naar ons idee de meeste problemen zaten, namelijk de Slaaghwijk. Dat er in de rest van de wijk ook bepaalde zaken speelde, kwam pas later boven water.
Wat was er precies aan de hand?
Eigenlijk speelde er heel veel, maar dit kwam allemaal boven water door één specifiek probleem. De gemeente heeft in 2013 twee toegangswegen aangepakt. Niet helemaal succesvol, want de verkeersproblemen waren niet te overzien. De hele wijk stond in rep en roer. Hoe konden twee mislukte toegangswegen tot zoveel opstand leiden? Er moest iets achter zitten. Om hier idee van te krijgen, heeft de gemeente een enquête uitgezet. Deels is digitaal afgenomen, deels is afgenomen op de markt. Dit om ervoor te zorgen dat iedereen bereikt zou worden, ook de mensen die slecht nederlands lezen of niet beschikken over internet.
Waren de enquête-uitslagen schokkend?
De verkeerssituatie was niet het enige probleem. Er speelde veel meer binnen de Merenwijk. Zwerfvuil bleek ergernis nummer één, maar ook het winkelcentrum, de communicatie van de gemeente naar bewoners toe en het algehele beheer en onderhoud bleken punten van kritiek. De enquête-uitslagen werden tijdens een buurtavond in de Regenboogkerk besproken. Met 200 man was de opkomst veel hoger dan verwacht. Er bleek een groep Merenwijkers die zich actief wilde inzetten voor de wijk. De wijkvereniging was geboren!
Zijn de ideeën van zo’n wijkvereniging niet in strijd met wat de gemeente wil?
Juist niet! Het is ook in het belang van de gemeente dat we zoiets hebben. Zij weten wat er leeft in die wijk en kunnen ons hierover infomeren. Het is andersom voor zo’n wijkvereniging heel makkelijk om een direct lijntje naar de gemeente te hebben. Kortom, we kunnen elkaar alleen maar versterken.
Zijn er meer van dit soort initiatieven waarbij burgers zelf het heft in eigen handen nemen?
Burgerparticipatie staat hoog in het vaandel in de Merenwijk. Eigenlijk ontkom je er niet aan. Anno 2015 willen mensen meedenken over de invulling van hun wijk. Mensen zijn mondiger. Daarnaast heeft de Merenwijk te maken met vergrijzing. Er woont hier een grote groep jong-gepensioneerden. Deze mensen hebben veel vrije tijd en willen zich graag inzetten. Daar zit het kapitaal.
Bij de ouderen zit het kapitaal?! Dit vraagt om duiding...
In bejaardentehuizen lopen ouderen met de koffiekar voor andere ouderen. Greetje pakt het helemaal groots aan. Haar garage heeft ze omgetoverd tot een veredelde huiskamer. ’s Ochtends om tien uur gaan de deuren open. De koffie staat klaar en de ouderen stromen langzaam binnen. De één heeft medicijnen nodig, de ander loopt rond met een jas zonder knoop. Greetje neemt de klusjes voor lief. Zo helpen ze elkaar op een bijna organische manier.
Nog iemand met hart voor de wijk is ‘tante Irene'. Wekelijks sportte zij met ongeveer zestig kinderen op het Krajicek-veld. Dit geheel vrijwillig en helemaal in haar eentje! Eigenlijk zijn dit de beste projecten. Alles wat wij als gemeente verzinnen wordt geprofessionaliseerd en is niet meer hun ding. Daardoor verliezen mensen de binding.
Deze projecten zijn allemaal door burgers geïnitieerd, zijn er ook bepaalde instituties die iets voor de wijk betekenen?
Zowel de kerk als de moskee vervullen een belangrijke rol binnen de wijk. In het geval van de kerk is de verbinding met de Slaaghwijk lastig, hier wonen veel moslims. Ik kan slecht inschatten of zij daar wel of niet voor openstaan. Toch moet het zo zijn dat je iets doet vanuit naastenliefde zonder dat het een predicaat krijgt dat het vanuit de kerk gebeurt.
Tot nu toe hebben we alleen over positieve projecten gehoord. Loopt het soms ook wel eens wat minder soepel?
Bij de winkeliersvereniging gaat het wat minder vlot. Zij zijn niet sterk genoeg om een vuist te maken richting Van der Vorm, de eigenaar van het winkelcentrum. De huurprijzen zijn erg hoog, terwijl het geen up-to-date winkelcentrum is. Het aanbod van de winkels voldoet niet aan de vraag van de bewoners. Hierdoor wijken veel Merenwijkers voor hun boodschappen uit naar Leiderdorp. Van der Vorm trekt zich hier niets van aan. Hij is alleen maar geïnteresseerd in het binnenhalen van zijn huurpenningen.
Marjolein, aan jou het slotwoord...
Al met al kunnen we spreken over een vooruitgang. Tien jaar geleden zou het überhaupt ondenkbaar geweest zijn dat mensen zelf het initiatief zouden nemen. Merenwijkers komen dichter tot elkaar. Burgerparticipatie leidt tot cohesie!